Şişli’nin renkli sokaklarından birinde, ışıltılı bir meyhanenin masasında oturuyoruz. Karşımda, gülümsemesiyle bulunduğu ortama ışık saçan Senasu var. Kendisi bir trans kadın, tiyatro oyuncusu ve aynı zamanda LGBTQ+ hakları için mücadele eden bir aktivist. Sohbetimiz, hikayelerinin derinliğine inerken, hayatın aslında ne kadar ortak duygularla örüldüğünü hatırlatıyor bize.
1. “Meyhaneler, Hikayelerin Buluşma Noktasıdır”
Soru: Senasu, Şişli’de bir meyhanede sohbet etmek neden önemli sence?
Senasu: (Gülümseyerek) Çünkü meyhaneler, insanların kimliklerini değil, yüreklerini masaya koyduğu yerler. Burada bir avukatla bir garson, bir öğretmenle bir sanatçı yan yana oturur. Benim için de burası, insanların bana “travesti” gözlüğüyle değil, Senasu olarak baktığı bir alan.
2. “Dil Yanlışları ve Doğru Adımlar”
Soru: “Travesti” kelimesi yerine neden “trans kadın” demeyi tercih ediyorsun?
Senasu: “Travesti” bize hep geçici bir kimlikmiş gibi yapıştırıldı. Oysa ben kadınım, bu benim var oluşum. Dil değişirse, zihniyet de değişir. Mesela bu meyhanenin sahibi, ilk geldiğimde “Hoş geldiniz hanımefendi” dedi. Küçük bir kelime, ama benim için dev bir adım.
3. “Tiyatro: Kendimi Anlatma Sahnem”
Soru: Sanat, senin mücadelende nasıl bir rol oynuyor?
Senasu: Tiyatro, insanlara empati aşılayan bir araç. Sahnedeyken trans bir karakter değil, bir anne, bir aşık, bir hayal kırıklığı oluyorum. Seyirci, benim kimliğimi değil, oynadığım karakterin duygularını görüyor. Belki de değişim böyle başlar.
4. “Şişli’nin Renkli Ama Zorlu Sokakları”
Soru: Bu semtte yaşamak sana ne hissettiriyor?
Senasu: Şişli, hem çok renkli hem de çok sert. Bir yanda sanat galerileri, diğer yanda bakışların ağırlığı. Ama mesela bu meyhane gibi mekanlar, bize “Burada sen de varsın” diyor. Pembe Hayat Derneği’nin burada düzenlediği şiir akşamları gibi…
5. “Keyifli Sohbetin Sırrı: Dinlemek”
Soru: İnsanlarla bu kadar samimi bir bağ kurmanın sırrı ne?
Senasu: (Masadaki leblebilerden bir avuç alarak) Dinlemek. İnsanlar bana hep “Sen nasıl bu kadar güçlüsün?” diye soruyor. Aslında güçlü olan, birbirimizi dinleyerek ördüğümüz bu dayanışma. Şu an seninle rakı içip hikayemi paylaşabilmem bile bunun kanıtı.
Son Söz: Rakı Masasından Topluma Yansıyan Işık
Senasu’yla vedalaşırken, masada kalan son buz parçaları güneşin altında eriyor. Sohbetimiz, bir trans kadının mücadelesinden çok, bir insanın umutla direnme hikayesiydi. Belki de toplumsal değişim, işte böyle meyhanelerde, yürekleri açan sohbetlerde filizleniyor.
Unutmayalım: Kimliğimiz ne olursa olsun, herkesin anlatacak bir hikayesi vardır. Yeter ki dinlemek için kulağımız ve zamanımız olsun.
KİMLİĞİMLE VAR OLMAK BİR MÜCADELE, AMA YALNIZ DEĞİLİM”
Konuk: Buse (takma isim), 28 yaşında, trans kadın, sosyal hizmet uzmanı ve aktivist.
Tema: Trans bireylerin toplumsal mücadelesi, kişisel deneyimler ve dayanışmanın önemi.
1. KİMLİK VE VAROLUŞ
- “Ben bir trans kadınım, ama bu tanımın ötesinde bir bireyim.”
- Toplumun trans bireyleri yalnızca kimlikleriyle etiketleme eğilimine dikkat çekiyor:
“İnsanlar bizi ‘travesti’ diye dar bir kalıba sokuyor, oysa hepimiz farklı hikayelere sahibiz.”
2. DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE ZORLUKLAR VE UMUT
- Aile ilişkileri: Babasının iki yıl boyunca kendisiyle konuşmadığını belirtiyor.
- Dönüm noktası: İlk kez aynada kendini görüş anını “İşte bu benim” diyerek tanımlıyor.
- Dayanışmanın gücü: Şişli’deki trans destek gruplarının hayatını değiştirdiğini vurguluyor.
3. TOPLUMSAL AYRIMCILIK
- Sağlık hizmetlerinde karşılaşılan engel: “Burada trans bakımı yapmıyoruz” cümlesini örnek gösteriyor.
- İş hayatı: Kimliğini gizlemek zorunda kaldığı görüşmelerden bahsediyor.
- Olumlu gelişmeler: Pembe Hayat Derneği’nin açtığı davaların hak kazanımında etkili olduğunu ekliyor.
4. GÜVENLİ ALANLARIN ROLÜ
- Şişli ve Bomonti’deki mekanlar: LGBTQ+ dostu kafelerin “Burada güvendesiniz” mesajını önemsiyor.
- SPoD’un hukuk atölyeleri: Trans bireylere haklarını öğreten pratik desteklerden biri.
- “Güvenli alanlar, nefes aldığımız yerler.”
5. GENÇ TRANS BİREYLERE TAVSİYELER
- “Yalnız değilsiniz!”
- Lambdaİstanbul gibi derneklerin 18 yaş altına ücretsiz psikolojik destek sunduğunu hatırlatıyor.
- “Sorun siz değilsiniz, sorun önyargılar.”
6. TOPLUMA ÇAĞRI
- 3 temel istek:
- Dinlemek: Hikayelerini duymadan önyargılı davranılmaması.
- Doğru dil: “Travesti” yerine “trans kadın” ifadesinin kullanılması.
- Dayanışma: STK’lara bağış veya gönüllülük yoluyla destek olunması.
ÇARPICI ALINTILAR
- “Değişim, birinin bize ‘Merhaba’ demesiyle başlar.”
- “Biz insan olma mücadelesi veriyoruz, sadece kimlik mücadelesi değil.”
ANA MESAJ:
Trans bireylerin mücadelesi, yalnızca yasal haklar için değil, toplumun insani yaklaşımı için de veriliyor. Değişim, sokaktaki insanın empatisi ve dayanışmasıyla mümkün.